een vies verhaaltje

Het was augustus 2001. We waren in Noorwegen voor het programma Jules Unlimited. In de buurt van Hemsedal filmden we twee dagen voor een onderwerp over ‘downhill wheelchairing’. Onze hoofdpersoon, waarvan ik de naam nergens terug kan vinden, was bij een ongeluk tijdens het mountainbiken verlamd geraakt. Nu was zijn motto: ‘Ik heb tóch al een dwarslaesie!’ en dus was hij zo gek als een deur. Tijdens zijn eerste demonstratie in de aangepaste rolstoel, die veel weg had van twee aan elkaar geknoopte mountainbikes, sloeg hij gelijk hard over de kop.

Voor de jeugdige lezers onder ons: Jules Unlimited was een populair wetenschappelijk programma dat van 1989 tot 2004 werd uitgezonden door de VARA. De drie presentatoren van het programma deden allerlei experimenten en ze probeerden extreme sporten uit. Elke aflevering bestond uit drie onderwerpen die in de montage door elkaar gevlochten waren. Bijzonder aan dit programma was dat er, lang voor de uitvinding van de GoPro, gebruik gemaakt werd van “kleine” camera’s. Die werden overal op en aan geplakt, zodat de kijker het gevoel kreeg dat hij of zij er bovenop zat. Technisch was dat altijd een ingewikkelde klus, want vooral de accu’s en losse recorders waren in die tijd nog zwaar en erg groot.

Jules Unlimited was zeer succesvol en heeft bijna twintig seizoenen gelopen. Bekende presentatoren waren Menno Bentveld, Yvette Forster en Jan Douwe Kroeske. In Noorwegen maakte Lottie Hellingman haar debuut. Het was de bedoeling dat zij in die speciale racerolstoel van een berg af zou crossen. Daar had ze op slag niet meer zoveel zin in toen ze onze nieuwe vriend op de berghelling zag stuiteren.

De eerste dag deden we het rustig aan. Lottie kreeg uitleg over die supersonische rolstoel en mocht voorzichtig haar eerste meters maken op een verlaten bergweg. Onze gast reed op een dikke rode quad achter haar aan en gaf al schreeuwend aanwijzingen. Wij reden er met een auto voor, zodat ik het allemaal goed kon filmen. Geluidsman Roel moest de nodige kapriolen uithalen om de huurauto op het juiste pad te houden.

De volgende morgen had Lottie er vertrouwen in. Ze zou voorzichtig over de piste naar beneden gaan. Er lag natuurlijk al lang geen sneeuw meer. Ze moest door het gras, door geulen en over stenen heen springen. In eerste instantie deed ze dat behoorlijk voorzichtig, in de hoop dat wij het er spectaculair uit konden laten zien door middel van cameravoering en montage. Het was echter niet voldoende. De regisseur wilde meer. 

Met een touw aan de quad werd de mountain-wheelchair de berg op getrokken. In etappes zou Lottie naar beneden crossen. Roel en ik monteerden met klemmen een camera op de voorkant van de rolstoel en namen vervolgens een positie in op de berg, honderdvijftig meter lager.

Lottie gaf gas. De deskundige scheurde er achteraan met zijn quad. Ik zoomde zo ver als mogelijk in, Roel hield twee zenders in de gaten en stak zijn microfoonhengel hoog in de lucht. De regisseur stond verderop met een kleine camera om nog een extra shot te maken. In rap tempo kwamen de rolstoel en de quad dichterbij. Lottie stuurde geconcentreerd als een volleerd Jan de Rooy, maar achter haar kon de man op de quad een kleine greppel niet ontwijken. Zijn voorwielen sloegen om, de motor op vier wielen blokkeerde en de achterkant kwam omhoog. Voor de tweede keer in twee dagen zagen we onze (deels verlamde) stuntman door de lucht vliegen. Ditmaal gevolgd door zijn loodzware quad. Ze maakten een koprol en eindigden in het grind.

Roel en ik keken elkaar aan. Lottie probeerde te remmen. Ik smeet mijn camera in het gras, Roel deed zijn mixertas af. Samen holden we zo snel mogelijk naar de plek des onheils. Daar lag onze man kreunend onder zijn motor. Hij was bij lange na niet in staat om zichzelf te redden, maar gaf wel aan dat alles ‘oké’ was. We kregen heldere instructies. Eerst moesten we de quad recht zetten. Daarna konden we de man met dwarslaesie terug zetten op zijn voertuig. Dat deden we. Ik pakte hem bij zijn armen, Roel bij de benen.

We werden vriendelijk bedankt en konden weer verder. Hij startte de quad al. Lottie liep naar haar rolstoel en wij richting cameraspullen. Toen keek Roel naar zijn hand. ‘Shit!’ zei hij en hij vloekte nog iets. Ik keek ook. Roel had poep op zijn hand. Grote mensenpoep en niet een beetje.

Blijkbaar was de stomazak van de man geknapt door de val.

Daar stonden we dan. Op een berg in Noorwegen. Om ons heen niks dan gras en modder.

Shit happens!